Görselin Kaynağı: Flickr – Dimitris Kamaras

Fransızca’dan İngilizce’ye çeviri: Nicolas Lecerf

İngilizce’den Türkçe’ye çeviri: Nalan Özkan Lecerf

‘Birçok metnin buna değinmesine ragmen felsefi egzersizin teorisini ve tekniğini (askesis) derinlemesine, sistematik bir şekilde inceleyen bilimsel bir çalışma yoktur. Bu uygulamaların sözlü aktarımda her şeyin önüne geçtiğini ve manevi rehberlikle bağlantılı olduğunu tahmin edebiliriz. ‘Egzersizler Hakkında’ adlı bazı eserlerin var olduğunu, ancak bunların kaybolduğunu dile getiriyor olacağız. Bu konuda sadece Stoacı Musonius Rufus*’un küçük bir eseri var elimizde.

Felsefeyle meşgul olanların egzersiz yapması gerektiğini açıkladıktan sonra, egzersizleri ruha hitap eden ve ruh ile bedene hitap eden ortak egzersizler şeklinde ikiyi ayırmıştır. İlki meditasyonun ‘daima emrinde olmak’tan oluşur. Bu gösteriler eylemi yöneten temel dogmaları gözde canlandırırken aynı zamanda olaylara farklı bakış açılarıyla bakmayı sağlar, böylelikle ahlaki niyetin saflığı olan gerçek iyiliği arzu edip onun arayışına gireriz. Ruh ve bedene hitap eden ortak egzersizi ise ‘soğuğa, sıcağa, susuzluğa, açlığa, kıtlığa, yatağın sertliğine, keyif veren şeylerden kaçınmaya, sıkıntılı şeylere katlanmaya alışırsak’ gerçekleştiririz. O zaman beden acıya duyarsız, eyleme geçmeye istekli hale gelecek olup egzersizler sayesinde ruhun kendisi cesur ve dengeli bir hal alarak güçlenecektir.

Musonius’un bu düşünceleri değerli olup felsefi egzersizin temsilinin atletik ideale ve gymnasiumdaki (ç.n. Antik Yunanistan’da halka açık yarışmalara katılan atletlerin beden eğitimi, aynı zamanda sosyalleşme ve entelektüel uğraşlar için kullanılan bina) alışagelmiş beden eğitimi uygulamasına dayandığını görmemizi mümkün kılar. Nasıl ki sporcu tekrarlanan vücut egzersizleriyle vücuduna yeni bir güç ve şekil verirse, benzer şekilde filozof da ruhsal gücünü geliştirip kendini dönüştürür. Fiziksel egzersizlerin yapıldığı ve felsefi öğretinin verildiği yerin de aynı olması, gymnasium, bu analojiyi destekler. Bedenin egzersizleri ve ruh egzersizleri, gerçek insanı özgür ve bağımsız şekillendirmeye yardımcı olmak için yarışır.’

*Gaius Musonius Rufus – M.S. 30-100 – Seneca, Epiktetos ve Marcus Aurelius’un yanı sıra dönemin büyük Stoacı filozoflardan bir tanesiydi.

Not: Hadot’u alıntılayarak yukarıda bahsedilen ‘felsefeyi uygulamak’ dersini yakında paylaşıyor olacağız. Sevgiler, Nalan ve Nico.