Via Tecta (Kutsal Yol)

Tiyatro, Ritüel ve Öykü Anlatıcılığı

[…] Tiyatronun başlangıcını anlatan çeşitli yaklaşımlar söz konusudur. Bunlardan ilki tiyatronun kaynağının ritüeller olduğudur. Ritüel, ilk çağlardaki insanlar tarafından oluşturulan tekrara dayalı bir tür “oyun”lardır. Bu oyunların temelinde ilkel insanların, başlangıçta anlayamadıkları bazı doğa olaylarını doğaüstü (kendilerinden her yönüyle ‘üstün güçler’) nedenlere bağlama davranışları yatar. Daha sonraları bu insanlar anlayamadıkları ‘üstün güçlerin’ özelliklerini elde etmek yollarını aramaya başlarlar. Bir süre sonra, kullandıkları araçlarla varmak istedikleri sonuç arasındaki açık bağıntıyı algılarlar. Bu araçlar yinelenir, araştırılır, karşılaştırılır ve sonuç olarak hepsi birer ritüel haline gelir. Bu aşamada bütün topluluk genellikle ritüeli temsil ederken, ‘izleyiciler’ de doğaüstü gücü oluşturur.

Bunun yanında tiyatronun kökeninin öykü anlatıcılığında olduğu da ileri sürülmüştür. Öykü anlatmak ve dinlemek temel insana özgü davranışlardır. Önce kişileştirme, aksiyon ve diyalogda bir anlatıcının kullanımıyla, daha sonra da her rolü farklı bir kişinin üstlenmesiyle, bir olayın hatırlanışının özenle işlendiği bir gelişimin aktarılması bu öykü anlatıcılığının yapısını oluşturur.

Tiyatro insanla birlikte varolmuştur. İlkel insan en başta birbiriyle anlaşabilmek, düşüncesini anlatabilmek için taklide başvurmuştur. Daha sonra doğaya karşı olan sevgilerini, korkularını dans ederek, birlikte hareket ederek dile getiren ilkel insanlar, inançlarına göre, kötü ruhları kovmak için otlardan ağaç kabuklarından yaptıkları maskelerle oyunlar oynamaya başlamışlardır. Bir yandan da günlük sorunlarının nedenlerini oyunlar oynayarak anlamaya çalışmışlardır.

Özetle ritüeller, öykü anlatma, dinleme isteği ya da ritimli danslar olarak kökenleri açıklanan tiyatro, bir başka yönüyle “insanın insanı insanla insana” anlattığı sanat olarak tanımlanabilir.[…]

Kaynak: “Eğitimde Yaratıcı Drama”, Prof. Dr. Ömer Adıgüzel, s. 234 / Görsel: WhyAthens.com; Olympia, Hera’nın Tapınağında Baş Rahibe Olimpik Ateşi yakıyor.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site reCAPTCHA ve Google tarafından korunmaktadır Gizlilik Politikası ve Kullanım Şartları uygula.

TÜM HAKLAR SAKLIDIR VIA HYGEIA 2022